Uluslararası Çeviri Günü Nedir ve Ne Zaman Kutlanır?
Uluslararası Çeviri Günü, dünya genelinde çeviri işini profesyonel olarak yapan milyonlarca çevirmen için 30 Eylül’de yapılan kutlamadır. Uluslararası Çeviri Günü, farklı diller konuşan ulusları bir araya getirmenin yanı sıra işbirliği, kalkınma, dünya barış ve güvenliğini güçlendirmeye yönelik projelerde diyalog ve iletişim aşamalarında önemli bir rol oynayan dil uzmanlarının (çevirmenlerin yanı sıra editörlerin) çalışmalarının takdir edilmesini sağlar.
Uluslararası Çeviri Günü, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 24 Mayıs 2017’de bu dil uzmanlarının ulusları birbirine bağlarken ve barışı, anlayışı ve gelişmeyi teşvik etmede oynadığı rolü tanımak için 71/288 sayılı kararla 30 Eylül’ü Uluslararası Çeviri Günü ilan etmiştir.
Birleşmiş Milletler, çevirilerin ulusları birbirine bağladığını, barışı, anlayışı, uzlaşı ve gelişim getirdiğini savunmuştur. Bu kutlama ilk başta İngiltere’de düzenlense de sonrasında farklı milletlerden çevirmenleri de desteklemek için uluslararası çeviri günü unvanı almıştır. Bu, tüm dünyadaki çevirmenleri onurlandırmak ve dünyaya önemlerini hatırlatmak için olan bir kutlamadır.
Uluslararası Çeviri Günü için Neden 30 Eylül Seçilmiştir?
30 Eylül, çevirmenlerin koruyucu azizi olarak kabul edilen İncil çevirmeni Aziz Jerome’un anısına seçilmiş bir gün. Aziz Jerome, Yeni Ahit’in Yunanca el yazmalarında bulunan İncil’i Latince’ye çevirmek için çaba sarf etmiş ve İtalya’nın Kuzeydoğusunda yaşamış bir rahipti. Ayrıca İbranice İncil’in bazı kısımlarını Yunancaya çevirmiştir. İlirya kökenli olan Jerome’un ana dili de İlirya lehçesiydi. Latinceyi okulda öğrenmiş, çalışmaları ve seyahatleri sırasında ise Yunanca ve İbranice’yi akıcı bir şekilde konuşmayı başarmıştır. Jerome, 30 Eylül 420’de Beytüllahim yakınlarında hayata gözlerini yummuştur.
Uluslararası Çeviri Günü Nasıl Kutlanır?
Birleşmiş Milletler 2005’ten beri her yıl tüm personelini, akredite kalıcı görev görevlilerini ve seçkin ortak üniversitelerden öğrencilerini Almanca’nın yanı sıra Arapça, Çince, Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Rusça dillerinde ödüllendiren yarışma olan UN St. Jerome Translation Contest için davet etmektedir. Uluslararası Çeviri Günü için yapılan bu yarışma çok dilliliği vurgular ve çevirmenlerin ve diğer dil profesyonellerinin çok taraflı diplomaside oynadığı önemli rolünün altını çizer.
Dünya’da genelde FIT (Uluslararası Çevirmenler Federasyonu) veya UNESCO tarafından organize edilen etkinliklerle kutlanır. 30 Eylül’den önce her zaman resmi bir bildiri paylaşılır ve bir tema seçilir. Bu temalar çoğunlukla çeviri sektörünün önemini vurgulayan konulardır. Örneğin, felsefi bir düşünüşü farklı dile doğru anlamda çevirmek çok zordur. Psikolojik düşünceler ve hisler tercümesi en zor çevirilerdir. Başka bir örnekle, kültür farklılıkları insandan insana yadırganabildiği için çevirisi önemli bir konudur. Kendini dünyaya anlatabilmek, uluslararası ekonomik işleri sürdürmek veya uluslararası haklara sahip olabilmek bireysel tatmini sağlayabildiği için uluslararası çeviri günü coşkuyla kutlanmakta.
Her sene hala, bu kutlama için seçilen temalardan sonra dünyadaki tüm dilbilimciler, çevirmenler, çeviri öğrencileri, çeviri birlikleri ve çeviri sektöründe olan herkes alanında uzman oldukları konularda yazılar yazar ve birbirleri ile dayanışma halinde olurlar. Hep birlikte çeviri sektörünün kalitesini arttırmak hedeflenir. Son yıllarda sosyal medyanın gücünün artması ile etkinliğe katılan çevirmenlerin sayısı git gide artmaktadır. Hatta dernekler aracılığı ile çeviri ödülleri verilmeye başlamıştır.
Teknik çalışmalar dahil olmak üzere bir edebi veya bilimsel çalışmanın bir dilden başka bir dile aktarılması uygun çeviri, yorumlama ve terminoloji gibi profesyonel çeviri süreçleri gerektirir. Çeviri uluslararası kamu söyleminde ve kişilerarası iletişimde netlik, demokratik bir ortam ve üretkenlik sağlamak için vazgeçilmezdir.
Dil ve Çeviri İlişkisi
Temelde insanı insan yapan yegane yetilerden biri dildir ve iletişim kurmanın en temel aracıdır. Kimlik, iletişim, toplumsal entegrasyon, eğitim ve gelişim açısından karmaşık etkileri olan diller, insanlar ve dünyamız için stratejik bir öneme sahiptir. Fikirler, kültürler ve duygular dil sayesinde insandan insana aktarılır. Toplumun bir düzen içerisinde yaşayıp, anlaşabilmesi için en temel ihtiyaç, sayıları binlere ulaşan dünya dilleridir. Bu dillerde üretilen ürünlerin birbirine aktarılmasını sağlayan ise çevirilerdir. Uluslararası Çeviri Günü işte bu bakımdan da önemlidir.
Çeviriler, farklı milletten insanların anlaşabilmesi için gelmiş geçmiş en iyi ve en önemli adımdır. Bu çeviriler sayesinde her insan birçok olanağa sahip olur. İnsanların hayatlarını kolaylaştırır ve hayat standartlarını arttırır. Çeviriler sayesinde insanlar iletişim kurar. Dünya, uzak coğrafyaları yakınlaştıran çeviriler sayesine dönüyor. Huzurlu, sürdürülebilir ve güvenli bir dünya için çevirmenlerin inisiyatif almaya devam edeceğini söyleyebiliriz.
