Sosyal Bilimler Çevirisi Nedir?
Sosyal bilimler çevirisi, sosyal bilimler alanında yapılan çalışmaların çevirisidir ve akademik çeviri kapsamında değerlendirilmelidir. Felsefe, tarih, sosyoloji, siyaset gibi; tıp, fen, hukuk, mühendislik ve edebiyat metinlerinin dışında kalan metinler sosyal bilimler metinleri olarak adlandırılabilir. (Aksoy, 1999)
Çeviri yapmak hiçbir zaman yalnızca dili bilmekle ilgili değildir. Her metin türünün çevirisinde kültür büyük rol oynar. Sosyal bilimler çevirisindeyse bu biraz daha ön plana çıkar çünkü sosyal bilimler toplumun yapısı ve kültürüyle daha iç içe alanlardır. Bu sebeple hedef dilin kültürüne hâkim olmak çok önemlidir.
Sosyal Bilimler Nedir?
Toplumu ve bireylerin toplum içindeki ilişkilerini, davranışlarını farklı yönlerden ele alan disiplinlere sosyal bilimler denir. İnsan davranışlarına ve ilişkilerine dair incelemeler yapılırken daima bilimsel metotlar kullanılır. Felsefe, siyaset bilimi, ekonomi, psikoloji, antropoloji gibi alanlar sosyal bilimler başlığı altındadır.
Sosyal Bilimler Çevirisi Yapacak Çevirmenlerin İzlemesi Gereken Yollar
Her çevirmenin kendine özgü bir çalışma şekli vardır. Deneyimlerinden yola çıkarak kendilerine belirli bir çalışma programı oluştururlar. Ancak her çevirmenin programında bulunan, iyi bir sonuç almak için gerekli bazı ortak adımlar vardır. Bu başlıkta sosyal bilimler çevirisinde izlenmesi gerektiğini düşündüğümüz adımları inceleyeceğiz.
- Çeviri aşamasına geçmeden önce, çevirmen yazının konu aldığı alan hakkında araştırma ve hem kaynak dilde hem hedef dilde okumalar yapmalıdır. Böylelikle yazıya yabancılık çekmez ve bağlamın gerektirdiği seçimleri tanır.
- Sosyal metinler çevirisinde kullanılacak bir terminoloji oluşturmak, çevirmenin işini kolaylaştıracaktır. Metinde geçen terimlerin genel kullanımdan farklı anlamları olabilir, bu araştırma çevirmenin bu farkları görüp metnin bağlamında doğru şekilde kullanmasını sağlar.
Sosyal bilimler metinleri bilgilendirici metinlerdir, dolayısıyla kavramların ve fikirlerin doğru aktarılması çok önemlidir. Bu sebeple sosyal metinler çevirisi yaparken ilk maddede de vurgulanan araştırma aşaması olmazsa olmazdır.
- Çevirmen, metnin içeriğini anladığı gibi yazarın amacını ve tercihlerini de iyi tespit etmeli ve anlamalıdır. Çevirisini, yazarın amacına sadık kalarak yapmalıdır.
- Kaynak metinde, hedef dilde doğrudan karşılığı olmayan kavramlar bulunabilir. Bu noktada çevirmen alanla ilgili edindiği bilgiler ışığında en iyi çözümü bulacaktır. Uygun gördüğü durumda metnin sonuna not ekleyebilir. Ancak bu notların metne açıklık getirmek amacıyla eklenmesi, yorum içermemesi, sadece açıklayıcı olması gerekir.
