Lokalizasyon bir diğer adıyla yerelleştirme olarak da bilinen bu terim, kaynak dildeki metnin hedef kültüre, dile ve coğrafyaya uygun bir şekilde uyarlanmasıdır. Bir toplumda doğru olarak kabul edilen bir davranış başka bir toplumda yadırganabilir ya da bir kelimenin bir kültürde yarattığı etki başka bir kültürde çok farklı anlama gelebilir. Hatta renkler bile kültürler arasında farklı duyguları temsil edebilir. Dolayısıyla, kültürlerarası farklılıklar, çeviri yaparken dikkat edilmesi gereken en önemli etmen olarak karşımıza çıkmaktadır. Çevirmenlerse, kültürlerarası farklılıklardan dolayı ortaya çıkan sorunların çözümünde lokalizasyona başvurur.
Lokalizasyon ve Çeviri Karşılaştırması
Çeviri ile lokalizasyon arasındaki fark, ülkenize turist amaçlı ziyarete gelen yabancı biriyle tanışmakla ülkenizde uzun zamandır yaşayan yabancı biriyle tanışmak arasındaki farka benzer. Birinin kültürünüz hakkında bilgisi yokken ve ana dilinizi konuştuğunda aksanı olabilirken, bir diğeri ana dilinizi öğrenmenin yanı sıra kültürünüzü bilir ve kültürünüze uyum sağlar. Çeviri ve lokalizasyon arasındaki fark da aynı bunun gibidir. Lokalizasyon diller arası aktarımdan çok daha fazlasıdır. Yerelleştirmede en önemli etmen hedef kültürdür.
Neden Lokalizasyon Hizmeti?
Lokalizasyon birçok metin türlerinin çevirisinde başvurulan yöntemlerden biridir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artık dünyanın farklı ülkelerindeki milyonlarca insan bir ürüne veya hizmete kolaylıkla erişebiliyor. Uluslararası platformda insanlara sunulan ürün ve hizmetlerin talep görmemesinin en büyük sebeplerinden biri dildir. Yapılan bir araştırmaya göre insanların %72’si kendi dilinde sunulan ürünleri almayı tercih ediyor. Kısacası, insanlar okuyamadıkları yazıda sunulan ürünü almıyor. İşletmeler bu sorunun önüne geçmek için lokalizasyon çeviri hizmeti alıyorlar.
Lokalizasyonun çeviride ayrıştığı nokta birebir çeviriden bariz vazgeçilmesi gereken kültürel, ticari ve siyasi normlardır. Örneğin Türkçede “öğleden önce” ve “öğleden sonra” ifadesinin yaygın bir kullanım olduğunu ve tüm ticari ve resmi içeriklerde geçtiğini varsayalım. Bu ifadelerin ilgili okur kitlesi düşünülerek bir evrak veya ekranda “AM” veya “PM” olarak görünmesine karar vermek salt çeviri işleminin ötesini geçip diğer kültür için “hangi şekilde yerelleştirmek gerektiği” sorusunun cevabına odaklanır.
Hangi Alanlarda Kullanılır?
Lokalizasyon daha önce de bahsettiğimiz gibi birçok alanda kullanılır. Özellikle pazarlama alanında üretilen bir içeriğin hedef dildeki kültüre uygun olarak yerelleştirilmesi gerekir. Reklamlar ve reklam sloganları için de aynı durum söz konusudur. Bir ürünü etkili olarak pazarlamak ya da reklamını yapmak ürünün satışıyla doğrudan orantılıdır. Bu yüzden hedef pazara uygun olarak yerelleştirilmeyen ürün veya hizmet marka üzerinde kötü etki yaratabilir. Pazarlama ve reklam çevirilerine ek olarak, web sitelerinin, oyunların, dijital içeriklerin, edebi eserlerin ve mobil uygulamaların çevirisinde de lokalizasyona başvurulur.
Lokalizasyonda terim yönetimi kritik öneme sahiptir.
