Hukuki tercüme, hukuk metinleri kapsamında diller arası sağlanan bir çeviri hizmetidir. Hukuki tercüme, şirket sözleşmeleri (distribütörlük sözleşmesi, hizmet alımı sözleşmesi, ortaklık sözleşmesi, bayilik sözleşmesi), resmî belgeler, dilekçeler, vekaletnameler ve ölüm veya doğum belgesi gibi evraklar için talep edilmektedir.
Tarih boyunca, insanların bir arada düzen içinde yaşaması için belirli kurallar konulmuştur. Bunun için kanunlar oluşturulup yargı ve ceza sistemi geliştirilmiştir. Günümüzde, adalet bu kanunlar sayesinde sağlanmaktadır. Ancak, farklı kültür ve dillere sahip toplumların adalet sistemi de farklılık gösterebilir. Küreselleşen dünyayla beraber, farklı ülkelerden işletmeler birbirleriyle iş birliği kurmakta veya devletler arası birçok antlaşma yapılmaktadır. Bu faaliyetlerin yürütülebilmesi doğru yapılan bir hukuki tercümeyle mümkündür. Oldukça hassas olan bu tercüme işlemi, hukuk sistemini iyi bilen ve hukuki terminolojiye hâkim alanında uzman çevirmenler tarafından gerçekleştirilmelidir.
Hukuki Tercümede Karşılaşılan Zorluklar
Çevirmenler hukuki tercüme yaparken birçok sorunla karşılaşabilir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi, hukuk sistemleri ülkelere göre farklılık göstermektedir. Bir ülkede uygulanan kanunların hazırlanma aşamasında ülke vatandaşlarının kültürel tutumları göz önünde bulundurulur. Dolayısıyla, hukuk sistemleri kişiselleştirilmiştir. Bir ülkede cezasız kalmayacak bir suç başka ülkede farklı yorumlanabilir. Böyle bir suç durumunda yapılacak hukuki tercüme, hedef dilde açıklayıcı olmak adına doğru bir şekilde yorumlanmalıdır. Çevirmenler, hukuk sistemleri arasındaki farklılıklara dikkat etmez ve yanlış yorumlarda bulunurlarsa, korkunç derecede sonuçlara mal olabilirler.
Hukuki kavramların çevirisi, çevirmenlerin karşılaştığı zorluklardan bir diğeridir. Bir dildeki bazı hukuki kavramların hem dilsel hem de yasal karışıklığa neden olan sistematik hukuk farklılıkları nedeniyle diğerinde eş değeri yoktur. Örneğin: İngilizcedeki “Lord Chancellor” kavramının Türkçede bir karşılığı yoktur. Dolayısıyla, çevirmenin kelimesi kelimesine çeviri yapması yerine açıklayarak çevirmesi gerekir.
Hukuki Tercümenin Önemi
Hukuki tercümede karşılaşılan zorlukların bir kısmına değindik. Bu zorluklarla başa çıkmanın tek yolu, her iki dilin de hukuk sistemine hâkim uzman çevirmenlerden hukuki tercüme hizmeti almaktır. Hukuki tercüme yapabilecek çevirmenin sahip olması gereken bazı özellikler vardır. Her iki ülkenin dili, kültürü ve hukuk sistemleri hakkında yeterli geçmişe sahip olmanın yanı sıra her iki dilde de hukuk terminolojisine hâkim olmalıdır. Terminolojiyi çözümleyip kaynak dilde anladıktan sonra orijinal anlamı hedef dilde vermeli ve kaliteli bir çeviri sunmalıdır.
Hukuki tercüme, her iki kültürün hukuk sistemlerini iyi bilen ve hukuk terminolojisine hakim alanında uzman çevirmenler tarafından yapılmalıdır.
