Collocation Sözlüğü Nedir?
Collocation sözlüğü ise isim, fiil, sıfat, zarf gibi ayrıştırılan dil öğelerinin sıkça yan yana geldiği öbek ve ifadeleri örnekleyerek gösteren sözlüktür. Bu sözlük, genellikle beraber kullanılan veya beraber kullanılması muhtemel olan kelime gruplarını sunar.
Türkçeye eşdizim ve birliktelik olarak aktarılan collocation, bir kelime ya da ifadenin, ana dili konuşanlar tarafından doğru kabul edilecek şekilde başka bir kelime ya da ifade ile sıkça kullanılması
Resmi denemeler, hikayeler, makaleler yazarken amaç, bir fikri net bir şekilde iletmektir. Bazen, dillerin konuşma dili doğası, özellikle ana dili olmayanlar veya yazılı sanatlarda resmi eğitimden yoksun kişiler için açık değildir.
Collocation Sözlüğünün Dil Öğrenimindeki Yeri
Yabancı dil öğreniminde, bireyin ana dil sınırlarından çıkıp öğrendiği dilde düşünebilmesinin ve dilin günlük kullanımına hakim olmasının önemli bir yeri vardır. Doğru kelime seçimleri yapabilmek için collocation sözlüğünden yararlanmak gerekir. Örneğin; ana dili Türkçe olan biri hasta olduğunu söylemek için ‘’soğuk almışım’’ der. Ancak İngilizcede hasta olduğumuzu söylerden ‘’soğuk almışım’’ değil, “soğuk kapmışım’’ anlamına gelen “catch a cold’’ kullanılır. Doğru kelime takımlarının kullanımı etkin iletişimde önemlidir.
Collocation Sözlüğü Nasıl Kullanılır?
Pek çok collocation sözlüğü, alıştırma yapmak için kullanılacak çalışma sayfası içerir. Kelime takımlarını bulmaya başlamadan önce bu sayfalardan alıştırma yapılması gerekmektedir. Pratikliğini anladıktan sonra, amacını tam olarak anlamadan kullanmaya başlamanızdan bir an önce sizin için daha yararlı olacaktır.
Bu kaynağı kullanmanın bir yolu, normal bir sözlüklerde yapıldığı gibi cümledeki isme bakmak ve bu ismi tanımlamak için genellikle hangi kelimelerin kullanıldığını görmektir. Bu kelimeler onun ortak sıfatlarıdır. Aynısını fiiller, sıfatlar ve diğer cümle bileşenleri için de yapabilirsiniz, ancak isimlerle başlamak iyi bir fikirdir.
Collocation Sözlüğü Kullanımının Çevirideki Yeri
Bir kelimenin başka bir dilde eşdeğerliği olsa bile, eşdeğerliği kaynak dildeki kelime takımlarıyla beraber kullanılmayabilir. Diller arası aktarım olan çeviri sürecini yaparken çevirmen bu kelime takımları bilgisine kaynak ve hedef dilde hakim olmalıdır. Bu eşdizimlerin birbirinden ayrı veya yanlış kullanılması kalitesiz çeviriye yol açacaktır. Bunu önlemek için çevirmen collocation sözlüğünden yararlanmalıdır. Aynı şekilde bir editör de stil kılavuzu, terminoloji gibi kaynakların dışında bu kaynaktan da istifa eder.
