15038 Kalite Standardı Nedir?
15083 Çeviri Standardı, EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi, Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) tarafından onaylanmış olan, çeviri hizmetleri için hazırlanmış bir kalite standardıdır. EN 15038 kalite standardı belgesine sahip olmak, çeviri sektöründe yer alan firmaların uluslararası güvenilirlik kazanmasını sağlar. Ancak 2015 yılından beri geçerliliği yoktur, yerine ISO 17100 kabul edilmiştir.
ISO standartları, sağlanan hizmetin kalitesini belirlemek ve iyileştirmek için belirlenen standartlardır. Hizmet sağlayıcıların uyması gereken standartlar belirleyerek hizmetin kaliteli olmasını sağlayıp tüketiciyi korur ve müşterinin hizmet aldığı firmaya güven duymasını sağlar. Hizmet sektöründe genellikle ISO 9001 kalite standardı kullanılır. Ancak, ISO 9001 daha genel hatlara sahip bir standart olduğu için ortaya çıkan ürünün veya hizmetin kalitesini belirlemekte her zaman yeterli olamaz. Dolayısıyla çoğu sektörün kendisine ait, daha ayrıntılı, özelleştirilmiş kalite standartları vardır. Çeviri sektörü de bu sektörlerden biridir.
15038 Çeviri Standardının Ortaya Çıkışı
Uluslararası geçerliliği olan bir çeviri kalite standardı oluşturmak için Avrupa’da pek çok girişim olmuştur. İtalya’daki UNI 10574 standardı, Avusturya’daki Önorm D 1200 ve Önorm D 1201 standartları, Hollanda’daki Taalmerk standardı, Almanya’daki DIN 2345 standardı bu girişimlerdendir. Avrupa Çeviri İşletmeleri Dernekleri Topluluğu (EUATC), çeviri sektörü kalite standardı oluşturmak için 1999’da çalışmalara başlamıştır.
Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ile çalışarak 2006 yılında, EN 15038 Tercüme Hizmetleri Yönetim Sistemi standartlarını yayınlamıştır. Bu standart, Türk Standartları Enstitüsü tarafından onaylanıp 2009’da TS EN 15038 olarak yayınlanmıştır. Sözlü çeviri süreci buna dahil değildir.
EN 15038 kalite standardı, 2015 yılında CEN tarafından geri çekilmiş ve Avrupa standardı olarak ISO 17100 kabul edilmiştir.
15038 Kalite Standardının İçeriği
15038 kalite standardındaki genel kurallar; çevirinin yeterliliğini, çevirmenin dilsel, kültürel ve teknik yeterliliğini denetler. Çevirmenin tüm bu alanlarda yetkin ve araştırmacı olması gerektiğini söyler. Çevirmenlerin bu yetkinliklerini kanıtlayabilecek belgelere ve deneyime sahip olması gerekir.
15038 kalite standardı, çeviri hizmet sağlayıcısının, projeyi yürütebilmek için gerekli teknik donanıma ve kaynaklara; kendi büyüklüğüne göre, belgelenmiş bir kalite yönetim sistemine sahip olup olmadığını denetler. Her çeviri projesine bir proje yöneticisi atanmasını gerekli kılar.
15038 kalite standardına göre çeviri sürecinde yalnızca çevirmen çalışmaz. Çevirinin kalitesi, çevirmen dışında, aynı yetkinliğe sahip başka kişilerin de kontrolüyle sağlanır. Çeviri sürecinde çevirmen dışında, çeviriyi kontrol edecek düzeltmen (proofreader), düzenleyici ve editör gibi kişilerin de bulunması gerekir.
